Амиа хорлох явдал монголчуудын дотор бараг энгийн үзэгдэл болсон агаад долоон хоногт нэгийн зэрэг тийм хэрэг баараггүй гардаг болсон билээ. Амиа хорлох шалтгаан янз бүр бөгөөд голдуу ахуйн хүрээнд буюу гэртээ ингэх нь олонтаа ажиглагддагийг мэргэжилтнүүд хэлдэг юм. Энд өгүүлэгдэх зүйл бол нэгэн архичин эрийн эмгэнэлт амьдрал бөлгөө. Шар хадны эмнэлгийн ойролцоох архаг архичид тэр эмнэлгээр үйлчлүүлээд ч тусыг эс үзсэн хүмүүс байдаг билээ. Тэдний нэг нь “онгорхой” Болд ажгуу. Дээд үүдэн шүднүүд нь үгүй болохоор тийн нэрийдсэн билээ.
Архины албадан эмчилгээнд яваад ч засрал олоогүй нэгэн гэнэ билээ. Уг нь гарын нэлээд дүйтэй нэгэн тул мод, чулуугаар юухан хээхэн хийгээд дажгүй амьдардаг байснаа архинд хэт орсон тул авгай, хүүхэд нь хаяад оджээ. Тэгээд ч сэтгэцийн юмтай болсон түүний дэргэд хүн тогтохын аргагүй нь мэдээж. Хүргэн ахынхаа хашаанд нэгэн өвлийн амбаарт амь зуудаг ухаантай. Эрхбиш эгчтэй нь ханилсан учраас арай ч хөөчихөлгүй хоолны үлдэгдэл илүүчилсэн болоод болдог байж. Тамхины мөнгө хэмээн өдөрт илүү ч үгүй, дутуу ч үгүй 1000 төгрөг авах агаад ганц сайн тал нь хэзээ ч илүүг нэхдэггүй байж. Хүргэн ах нь бараг өөрийн тамхийг мартан түүнд өглөө бүр 1000 төгрөг өгөөд одно. Тэр юу боллоо гэж тамхи авах билээ. Бушуухан дотроо засч аваад бусдыг нь өөрөө аргалдаг болжээ.

Архичид “онгорхой” Болд, “1000-т Болд” гэх зэргээр нэрлэнэ.     Зарим нь бүр ярьдаг байж. “Энэ Болд ёстой чоно юм. Бид сүүлчийн 10 төгрөгөө ч нийлүүлдэг байхад тэр бүр 1000-ыг салтаадаад заавал маргааш нь гаргадаг ш дээ. Хэдүүнэ нэг шөнө 500 дутчихаад очсон чинь ямар ч боломж байхгүй гээд л байсан даг. Тэгсэн мөртлөө маргааш өглөө нь 1000 төгрөгтэй л явж байх чинь билээ” гэж ирээд л ярьцгаана. Гэсэн ч Болдоос нэг их зай барихгүй. Яс юман дээр нөгөө мянга нь хэрэг болдог хэрэг л дээ. Харин сүүлийн үед түүнээс жаал цэрвэх болжээ. Учир нь тодорхой. Согтонгуутаа л үхэл ярьдаг болжээ. “Би удахгүй өөрийгөө боомилно. Надад дотор хүнээс тийм тушаал ирдэг болсон юм. Өчигдөр гэхэд л шөнө унтаж байтал гэнэт сэрээгээд “Алив, Болд оо. Ингэж яваад яахав. Яаравчил, түргэл. Сайн, бөххөн олс бэлдээрэй. Нэг орвол гүйцээхээр хийнэ шүү гээд байсан” гэж ярьдаг болжээ. Эхэндээ архичид нэг их тоохгүй байснаа сүүлдээ итгэхээс аргагүй болсон аж. Саарал Төрөө нэг сонин юм ярьснаас болсон хэрэг.

Тэрбээр “Бид урьд орой Болдынд уугаад. Тэгсэн чинь мань хүн бүр олсоо бэлдчихсэн байна лээ. Би айгаад бүр зугатсан. Хэрэгт холбогдчихвол яана? Ер нь юмыг яаж мэдэхэв. Цагдаад хэлэх үү?” гэж хүртэл ярьжээ. Түүнийхээр байшингийнхаа таазнаас угсраад л дүүжлэгдэхэд болохоор байсан гэнэ. Таазных нь голд нэгэн төмрөн гархи харагджээ. “Түүндээ л нэг бэхлээд авах юмсан. Дотор хүн шаардаад амраахаа байлаа” гэсэн аж. Тэр явдлаас болоод найзууд нь зайгаа барьжээ. Цагдаад хэлэх гэтэл “үхэр” Бямбаа хорьсон байна. “Цаадах чинь чадахгүй ээ. Сүржигнэж л байхгүй юү. Яг тулбал их аймхай чөтгөр ш дээ” гэснийг сонссон найзууд нь нээрээ ч тийм юм болов уу гээд орхисон гэдэг. Тун удалгүй нэг өглөө бөөн цагдаа цуух болоод Болд өөрийгөө боомилон хороосон нь тогтоогджээ. Тэр хавийн “хүнд гар”-уудыг бүгдийг дуудаж байцаагаад ижилхэн хариу авсан байна. “Дотор хүн шаардаад болохоо байлаа. Удахгүй үхнэ гэж ярьдаг байсан” гэхээс өөрийг хэн нь ч яриагүй ажээ. Тэгээд ч цогцост хийсэн үзлэгээр гадны нөлөө үгүй нь тогтоогджээ. Хүргэн ах, төрсөн эгч хоёр нь ч Болд тэгж ярьдаг байсныг хэлсэн байна. Харин тэр хоёр бага зэргийн зэм сонсоод өнгөрсөн гэнэ билээ. Гэмт хэрэг гарахаас урьдчилан сэргийлээгүй гэсэн биз. Дотор хүн гэдэг нь чухам юу байсныг хэн мэдэхэв. Чөтгөр шүглэсэн ч юм бил үү, хэн мэдлээ дээ. Иймэрхүү зүйл тохиовол цагдаад мэдэгдэх ёстой юм билээ шүү. - See more at: http://www.wikimon.mn/content/54113.shtml#sthash.XVGpRNL9.dpuf