Horiotoi::

 Бөөгийн онгод сахиус гэдэг чинь бидэнтэй л адилхан монгол хүмүүс байсан юм шүү дээ


Орчин үед бөөгийн шашин Монголд эрчимтэй дэлгэрэхийн хэрээр олон хүн төөрөлдсөөр байгаа юм. Энэ нь угаасаа л нийгэмд үүсдэг жам ёсны зүйл бөлгөө гэж би харах юм. Олон хүмүүс бөөг хараал хийдэг, хийдэггүйгээр нь сайн, муу гээд талцаад байх юм. Энэ чинь нийгэмд буруу ойлголт өгсөний л шинж шүү дээ. Бөөгийн онгод сахиус гэдэг чинь бидэнтэй л адилхан урьд өмнө нь Монголын нутаг дэвсгэр дээр амьдарч байсан монгол хүмүүс юм шүү дээ.

Яагаад ийн итгэлтэй хэлж байна вэ гэхээр би олон ч бөөгийн онгод буухыг нь харлаа. Угаасаа ч өөрөө шашин судлах хоббитой болоод тэр үү ихэд сонирхон судалсан юм. Эдгээр бөө дотор яах аргагүй чадалтай бөө нь байх юм. Чадалгүй нь ч байх юм (магадгүй, тэд удалгүй чадалтай болох байх л даа). Гэхдээ хүн шиг хүн болж төлөвшөөгүй хүмүүс бөө болчих юм аа. Өөрөөр хэлбэл, хүнтэй эвтэйхэн шиг хэл амаа ололцож сураагүй буюу юу юугүй л хүнтэй ам зөрдөг адайр ааштай хүнийг хэлж байгаа юм. Тэгээд онгод тэнгэртэй холбогдоод их хүчийг өөртөө авчих. Тэгээд тэд яаж байна вэ? Алдхан биенийхээ шунагаас болоод өөртөө болон бусдад өөрийн мэдэлгүй л буруу зүйл хийчих юм. Өөрөөр хэлбэл, яагаа ч үгүй байж мөнгөний араас хөөцөлдчих юм. Энэ чинь л нийгэмд буруу ойлголт өгөөд байгаа юм шүү дээ. Чадалгүй бөө, хуурамч бөө гэж яригдах нэг үндэс.

Гэтэл чадалтай сайн бөө нар нь бөөгийн чадвараа мөнгө олох арга хэрэгсэл болгочихно. Аргагүй биз дээ. Дээр үед ч гэсэн чадалтай бөө нар нь баян байдаг байсан юм чинь. Ер нь бөө хүнийг нээх их ажил хийгээд мөнгө олж байхыг харсангүй шүү. Бүгд л бөөгийнхөө хүчээр амьдрах сонирхолтой болчихож. Аргагүй биз дээ. Онгод сахиус нь "Хүний боол болох хэрэггүй ээ. Би чамд хишиг хайрламз” гэж хэлдэг юм билээ.

Бөө нар чадвараа бизнес болгох шалтгаан бас байна аа. Тэр нь юу вэ гэхээр тэд чинь бас бөө болох гэж маш их мөнгийг өргөл барьц болгож багшдаа өгсөн юм шүү дээ. Тэгээд бас болоогүй ээ. Жил болгон чанар (буриад бөөд байдаг зан үйл) гэдэг зүйлдээ маш их мөнгө зарцуулдаг. Ер нь бол гайгүй мөнгөтэй л биш бол энэ мөнгийг энгийн айлууд гаргах нь хэцүү шүү. Ингээд бодохоор тэд чинь энэ сүнстэй харьцах чадлаа олохдоо асар их мөнгө хөрөнгийг зарцуулсан байдаг болохоор тэрнийгээ буцааж авах гэж оролдох нь зүй ёсны хэрэг гэлтэй.

За даа, тэгээд орчин цагт чинь бөө болгоно, онгод сахиустай нь холбоно гэдэг нь бизнес болчихсон гэхэд хилсдэхгүй дээ. Би нэг багшийг (бөө болгодог хүн гэсэн үг) гайгүй чадалтай юм байна даа гэж дотроо боддог байлаа. Үнэхээр ч чадалтай юм билээ. Онгод нь орохоор бужигнуулдаг л юм билээ. Ойр хавийнх нь бүх хүмүүс сөгдөөд л хүнээс асуулт асуухгүйгээр "Чи тэг, чи ингэ” гээд л загнаад л могой ташуураа нуруун дээр нь ороолгоод л ер нь бол сүртэй юм билээ. Гэтэл тэр багш ч онгодтой байж магадгүй гэсэн хүний араас хөөцөлддөг нь тодорхой болдог юм даа. Мэдээж тэр хүнийг онгод сахиустай нь холбож өгөөд бөөн өргөл барьц шүү дээ. Бас хоёр бөөг хоорондоо ярьж байхыг нь сонслоо. Тэд юу ярьсан бэ гэхээр нэгэн болохгүй нөхрийг дорлиг сахиус (онгод сахиусаа авахаас дор хаяж нэг жилийн өмнө онгод сахиусаа аргадах зан үйл гэж ойлгож болно) -ыг нь тахиж өгсөн юм байх аа. Тэгсэн нөгөө нөхөр нь дорлигоо тахиулчихаад байхад ажил дээрээ баахан агсам тавьж, хүн хартай муудалцаад зодоон нүдээн болсон юм байна. Уул нь дорлиг сахиусаа тахиулсан бол тухайн хүний ааш зан нь засардаг юм л даа. Тэгээд дахиад л засал хийхээр болж байгаа юм. Тэгтэл нэг бөө нь нөгөөдөө ингэж ярив. "Одоо үед бөө нар олон болчихоод байхад ганц олдсон үйлчлүүлэгчээ алдаж болохгүй” гэх мэтээр яг л бизнес ярьж байгаа юм шиг бие биендээ ярихыг өөрийн хоёр чихээрээ сонслоо доо. Уул нь энэ хоёр бөөгийн нэг нь манай хамаатан юм шүү дээ.

Өөр нэг сонин жишээ. Би үеэлээ нэг таньдаг бөөдөө мөргүүллээ. Тэгсэн яасан гэсэн чинь түшээ хийж байгаа хүн нь "Энэ хүнд сахиус байна уу?” гээд онгодоос асуугаад байвал яах уу? Онгод нь энэ хүн сахиустай байна гэж юу ч яриагүй байхад ш дээ. Ийм бөө нар Монголоор дүүрэн байхад намайг угтай байна гэж хэн нэг бөө нь хэлчихээгүй нь ямар их аз вэ гэж өөрөө өөрийнхөө хувь заяанд баярлах юм даа. Эх сурвалж www.T1771.Tk