Далд ертөнц::

Ховсын тухай


Ховсыг анх XIX зууны эхэн хагасаас судалж эхэлсэн ч түүнийг амьдралд хэрэглэж ирсэн түүх нь даруй 3000 жилийн тэртээгээс эхтэй гэдэг. Ховсын талаар нэлээдгүй олон онол буй ч тэдгээрийн талаар өдгөө маргаантай байдгаас ховс хэмээх ухагдахуун, түүний мөн чанар нь хүн төрөлхтний түүхэнд одоо ч гэсэн нууцлаг хэвээрээ. "Гипноз” буюу ховс хэмээх нэр томъёонд анх Шотланд гаралтай  мэс засалч Джеймс Брэд (1795-1860)  герегийн домгийн баатар, Нойрны эзэн Нypnosis-ийн нэрийг оноон өгчээ.  Тэрбээр 1843 онд ховсын үзэгдлийг шинжлэх ухааны үүднээс тайлбарлах оролдогыг анх хийснээрээ шинжлэх ухаанд ховсын талаархи олон судалгаа, шинжилгээний ажлын эхлэлийг тавьсан хэмээн тооцогддог.

Шинжлэх ухаан хөгжихийн хирээр ховс нь сэтгэл судлалын нэгэн салбар хэмээн хүлээн зөвшөөрөгдсөнөөс гадна терапи засалд онцгой чухал үүрэгтэй гэж үнэлэгдэх болсон юм. Ингээд гипнотерапи гэх нэр томъёо бий болж улмаар анагаах ухаан болон сэтгэл судлалын шинжлэх ухаанд ховсын зарим нэгэн аргыг өөрийн мэргэжлийн онцлогтой хоршуулан хэрэглэхийг тусгайлан бэлтгэгдсэн сэтгэц засалч, заслын эмч, шүдний эмч зэрэг мэргэжлийн хүмүүст зөвшөөрсөн байна.

Ховсын үндэс нь  анхаарлаа төвлөрүүлж өөрийн дотоод ертөнцтэйгээ "холбоо тогтоох” үзэгдэл буюу өөрөөр хэлбэл хүний бас нэгэн оршин тогтнох хэлбэр гэж тайлбарлаж болох юм. Зөвхөн сайн дурын үндсэн дээр, тэрчлэн, ямар нэгэн заслын зорилгыг агуулж байж л сая үйлчлүүлэгчийг ховсын байдалд оруулна. Харин янз бүрийн үзүүлбэрийн үед олон нийтэд зориулсан ховс нь ямар ч үр дүнгүй бөгөөд үзэгчдийг хуурсан зүйл гэж тооцогддог. Ховсын техник нь аман болон аман бус хэд хэдэн аргаас бүрдэхийн сацуу хамгийн чухал нь үйлчлүүлэгч ятгалганд хир автахаас ихээхэн шалтгаална.