Манай тооллын өмнөх 1500 онд бичигдэж байсан эртний Египетийн анагаахын сударт толгой таллаж өвдөх өвчний талаар бичиж байсан гэхээр хүн төрөлхтөний түүхэнд хичнээн хүн уг өвчнөөр шаналж байсныг төсөөлөхийн аргагүй юм. Сонирхуулахад, мигрень гэдэг нь “толгой таллаж өвдөх” гэсэн эртний грек үгний франц орчуулга юм. 

Мигрень нь хамгийн нийтлэг тохиолддог толгойн өвчин юм. Дунд болон хүнд зэргийн хүчтэйгээр лугшиж буй мэт толгой таллаж өвдөнө. Эмчилгээ хийхгүй бол уг өвдөлт ойролцоогоор 4-72 цаг үргэлжилнэ. Гэхдээ дахин давтагддаг архаг явцтай өвчин юм. Бусад толгойн өвчнөөс ялгаатай нь дотор муухайрах, бөөлжих зэрэг вегататив мэдрэлийн шинж тэмдэгүүд хам илэрнэ. Мөн мигрень өвдөлтийн үед өвчтөн аль болох гэрэл, дуу чимээнээс зайлсхийн харанхуй, нам гүм газар хайж эхэлдэг нь нэлээн онцлог шинж тэмдэг юм. Мигрень өвчтөнгүүдийн 1/3-т нь толгой өвдөлтөөс хэдэн минутын өмнө “аура” хэмээх харааны болон сонсголын өөрчлөлт илрэх, хэл яриа өөрчлөгдөх, нүүр болон гар бадайрах зэрэг шинж тэмдэгүүд илэрдэг. 

Тархи нэгэн зэрэг маш олон мэдээллийг хүлээн авч байдаг. Жишээлбэл, та энэхүү нийтлэлийг уншиж байх хооронд зөвхөн нүдээр мэдээлэл авахаас гадна бусад мэдрэхүйн системийн тусламжтайгаар эргэн тойронд болж байгаа олон төрлийн сигнал мэдээллийг тархи бас хүлээн авч боловсруулан, мөн тодорхой сигналуудыг “дарж” байдаг. Ингэж “дарж” зохицуулж байдгийн ачаар бид юманд төвлөрч чаддаг гэж ойлгож болно. Харин мигреньтэй хүмүүсийн хувьд мэдрэлийн системийн дарж зохицуулах чадвар алдагдан хэт мэдрэмтгий болдог. Дуу чимээ, гэрэл гэх зэрэг амьдралд элбэг тохиолдох сигналуудыг “хэт мэдрэмтгий” хүлээж авснаас мэдрэлийн систем идэвхжин толгой өвдөлтөөр илэрдэг. Тийм учир мигреньтэй хүмүүсийн хувьд дуу чимээг хашгираан мэтээр, гэрэл өөрийг шарж буй мэтээо, аливаа амт огиудасыг нь хүргэж байгаа мэтээр хэт мэдрэн хүлээн авдаг. Харин яагаад мэдрэлийн систем ийм хэт мэдрэмтгий болов гэдэг нь гентэй холбоотой аж. 

Мигренийг эмчлэхийн тулд дээр өгүүлсэн төвөгтэй механизмыг ойлгоход ач холбогдол өгөх нь чухал юм. Мигрень нь генетикээр өгөгдсөн тул 100% түүнээс салах боломжгүй юм. Харин түүнээс урьдчилан сэргийлж, мигреньтэй “дасан зохицон” амьдарч сурах нь хамгийн үр дүнтэй. Мигренийг өдөөж буй гадна болон дотор хүчин зүйл хүн болгонд адилгүй байдаг. Жишээ болгож дурдвал: стрес, сарын тэмдэг, биеийн хүчний хөдөлмөр, нойр дутах, илүү унтах, хоол идэхгүй байх, улаан вино, шингэн дутагдал, цаг агаарын өөрчлөлт, хурц гэрэл, чанга чимээ, массаж, зүү тавиулах...гэх мэт. Мигренийг өдөөж буй хүчин зүйлийг “ажиглан” олж, түүнээс аль болох зайлсхийн, өвдсөн тохиолдолд эмчийн бичиж өгсөн эмийг хэрэглэх нь хамгийн үр дүнтэй.  

Толгой өвдөлт болгон мигрень биш бөгөөд илүү аюултай өвчний шинж тэмдэг байхыг үгүйсгэхгүй тул өөрийн эмчдээ хандан оношоо тодорхой болгохыг зөвлөж байна.